Binaifer Bharucha

Jan 16, 2025 | ruralindiaonline.org | Sarbajaya Bhattacharya |Binaifer Bharucha |Sudhamayi Sattenapalli

తేజిలీబాయి ధేడియా నెమ్మదిగాతన దేశీ విత్తనాలను తిరిగి తెచ్చుకుంటున్నారు. సుమారు 15 ఏళ్ళ క్రితం మధ్యప్రదేశ్‌లోనిఅలీరాజ్‌పుర్, దేవాస్ జిల్లాల్లో వ్యవసాయం చేసే తేజిలీబాయి వంటి భిల్ ఆదివాసులు సేంద్రియపద్ధతులలో పండించే దేశీ విత్తనాలకు బదులుగా రసాయనిక ఎరువులతో పండించే హైబ్రిడ్ విత్తనాలకుమారారు.

Jan 16, 2025 | ruralindiaonline.org | Sarbajaya Bhattacharya |Binaifer Bharucha |Kamaljit Kaur

ਤੇਜਾਲੀਬਾਈ ਢੇਧੀਆ ਹੌਲ਼ੀ-ਹੌਲ਼ੀ ਆਪਣੇ ਦੇਸੀ ਬੀਜਾਂ ਵੱਲ ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਆ ਰਹੇ ਹਨ। ਲਗਭਗ 15 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ, ਤੇਜਾਲੀਬਾਈ ਸਮੇਤ ਭੀਲ ਆਦਿਵਾਸੀਆਂ, ਜੋ ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਅਲੀਰਾਜਪੁਰ ਅਤੇ ਦੇਵਾਸ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਵਿੱਚ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਵਿੱਚ ਲੱਗੇ ਹੋਏ ਸਨ, ਨੇ ਹਾਈਬ੍ਰਿਡ ਬੀਜਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਜੋ ਜੈਵਿਕ ਖੇਤੀ ਦੇ ਤਰੀਕਿਆਂ ਰਾਹੀਂ ਉਗਾਏ ਗਏ ਸਥਾਨਕ ਬੀਜਾਂ ਦੀ ਬਜਾਏ ਰਸਾਇਣਕ ਬੀਜਾਂ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਤਬਦੀਲੀ ਕਾਰਨ ਰਵਾਇਤੀ ਬੀਜ ਅਲੋਪ ਹੋ ਗਏ। ਤੇਜਾਲੀਬਾਈ ਇਸ ਤਬਦੀਲੀ ਬਾਰੇ ਦੱਸਦੇ ਹਨ: "ਰਵਾਇਤੀ ਖੇਤੀ ਲਈ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਮਿਹਨਤ ਤੇ ਧਿਆਨ ਦੇਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਸੀ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਹੀ ਮੰਡੀ ਮੁੱਲ ਨਹੀਂ...

Jan 16, 2025 | ruralindiaonline.org | Sarbajaya Bhattacharya |Binaifer Bharucha

தெஜ்லிபாய் தேதியா மெல்ல இயற்ஐ விதைகளுக்கு திரும்பிக் கொண்டிருக்கிறார். கிட்டத்தட்ட 15 வருடங்களுக்கு முன், மத்தியப்பிரதேசத்தின் அலிராஜ்பூர்மற்றும் தெவாஸ் மாவட்டங்களில் விவசாயம் பார்த்துக் கொண்டிருந்த தெஜ்லிபாய் போன்ற பில்பழங்குடிகள், இயற்கை விதைகளையும் இயற்கை விவசாயத்தையும் கைவிட்டு, செயற்கை விதைகளுக்கும்ரசாயன உரங்களுக்கும் மாறினர். இதனால் இயற்கை விதைகள் பற்றாக்குறை ஏற்பட்டது என்கிறார்தெஜ்லிபாய். “எங்களின் இயற்கை விவசாயத்துக்கு நிறைய உழைப்பு தேவைப்பட்டது.

Jan 16, 2025 | ruralindiaonline.org | Sarbajaya Bhattacharya |Binaifer Bharucha |Faiz Mohammad

તેજલીબાઈ ઢેઢિયાને ધીમે ધીમે તેમનાં દેશી બિયારણપાછાં મળી રહ્યાં છે. આશરે 15 વર્ષ પહેલાં, મધ્યપ્રદેશના અલીરાજપુર અનેદેવાસ જિલ્લાઓમાં ખેતી કરતાં તેજલીબાઈ જેવા ભીલ આદિવાસીઓ જૈવિક ખેતી પદ્ધતિથી ઉગાડવામાંઆવતાં દેશી બિયારણના બદલે રાસાયણિક ખાતર વગેરે સાથે ઉગાડવામાં આવતાં સંકર બિયારણ તરફવળ્યા હતા.

Jan 16, 2025 | ruralindiaonline.org | Sarbajaya Bhattacharya |Binaifer Bharucha |Rajeeve Chelanat

തേജ്‌ലിബായി ധേദിയ സാവകാശം അവരുടെ സ്വന്തം നാടൻവിത്തുകളിലേക്ക് മടങ്ങുകയാണ്. കഷ്ടിച്ച് 15 വർഷം മുമ്പാണ്, മധ്യ പ്രദേശിലെ അലിരാജ്പുർ, ദേവാസ് ജില്ലകളിലെ തേജ്‌ലി ഭായിയെപ്പോലുള്ള ഭിൽ ആദിവാസികൾജൈവകൃഷിയിലൂടെ അവർ വളർത്തിയെടുത്ത തനത് വിത്തുകളിൽനിന്ന്, രാസവളപ്രയോഗങ്ങളിലൂടെ സങ്കര വിത്തുകളിലേക്ക് മടങ്ങിയത്. അതിലൂടെ, സ്വന്തമായ വിത്തിനങ്ങൾ നഷ്ടപ്പെട്ടുവെന്ന്, തേജ്‌ലിബായി പറയുന്നു. “ഞങ്ങളുടെ പരമ്പരാഗത കൃഷി സമ്പ്രദായംധാരാളം അദ്ധ്വാനം ആവശ്യമുള്ള ഒന്നാണ്.